Profilaktyka zdrowotna — co to znaczy? Jakie działania obejmuje?

Od dłuższego czasu wiele mówi się o profilaktyce zdrowotnej. W największym uproszczeniu chodzi tutaj o wykonywanie odpowiednich badań kontrolnych, które mogą pomóc w zapobieganiu chorób, a także wykrywania ich na wczesnym etapie. Oczywiście pojęcie to jest znacznie szerze i obejmuje kilka różnych działań. Jakich konkretnie?

Czym jest profilaktyka zdrowotna?

Podstawowym zadaniem profilaktyki zdrowotnej jest wdrożenie odpowiednich działań, mających na celu zapobiegania chorobom, poprzez wczesne ich wykrywanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Najczęściej opiera się to na serii różnych zalecanych przez lekarzy badań, które należy wykonywać w sposób regularny. Dzięki temu możliwe jest szybkie działanie jeszcze w początkowej fazie rozwoju schorzeń. Czym są badania profilaktyczne, wyjaśnia też blog ekonsultacje.pl, dobrze wiedzieć jak to działa. Co istotne działania te można podzielić na kilka faz.

Czemu służy profilaktyka zdrowotna?

Jak zostało już wspomniane, najważniejszym zadaniem badań profilaktycznych jest wczesne wykrycie rozwijających się schorzeń i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Dlatego jest to tak istotne? Odpowiedź jest tutaj stosunkowo prosta – im szybciej zostanie wykryta choroba, tym łatwiej będzie ją wyleczyć. Niestety wiele schorzeń daje niejednoznaczne objawy lub też nie daje ich wcale, aż do momentu, gdy ich rozwój jest na tyle poważny, że zagraża życiu. Widać to doskonale na przykładzie profilaktyki przeciwnowotworowej, gdzie czas jest naprawdę na wagę złota. Chodząc do lekarza tylko wtedy, gdy coś nam dolega to zła praktyka i warto pamiętać o regularnych badaniach zdrowotnych.

Jakie są fazy badań profilaktycznych?

Profilaktykę zdrowotną można podzielić cztery fazy, z czego trzy zalicza się do głównych. Pierwszą fazą, można ją nazwać zerową, jest profilaktyka wczesna, która polega przede wszystkim na wdrażaniu prawidłowych wzorców dla trybu życia. Odpowiednia dieta i ruch mogą bardzo pomóc w zachowaniu zdrowia na długie lata. 

Następna jest profilaktyka pierwotna, czyli faza I. W tym przypadku mamy do czynienia z zapobieganiem chorób poprzez regularne kontrolowanie czynników ryzyka i jest ukierunkowane przede wszystkim na ludzi zdrowych. Zalicza się do tego między innymi szczepienia, a także zmianę stylu życia na zdrowszy – rezygnacja z cukru, mięsa czy wprowadzenie ruchu.

Kolejną II fazą jest profilaktyka wtórna, której najważniejszym zadaniem jest zapobieganie konsekwencjom choroby, poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie. Celem jest eliminowanie schorzeń w momencie, gdy są dopiero w momencie rozwoju i nie poczyniły jeszcze znacznych zniszczeń w organizmie. Dotyczy to przede wszystkim badań przesiewowych choćby w kierunku raka.

Jest jeszcze III faza, najtrudniejsza, dotycząca osób z już zaawansowanymi schorzeniami. Najważniejszym zadaniem jest tu zahamowanie dalszego rozwoju choroby oraz ograniczenie w miarę możliwości pojawiających się powikłań. Dotyczy to w równym stopniu działań leczniczych, jak i rehabilitacyjnych i można tu wymienić opieką ostrą, kontynuacje leczenia, rehabilitacje, a także zarządzanie powikłaniami.